PHP Nedir ?

PHP (Hypertext Preprocessor, eskiden Personal Home Page) dinamik web siteleri geliştirebilmek için tasarlanmış, HTML kodları içerisine rahatlıkla yerleştirilebilen, sunucu tarafında çalışan ve çok geniş kullanım alanına sahip, açık kaynak kodlu bir betik dilidir.

PHP, 1994 yılında Rasmus Lerdorf‘ un kişisel ana sayfasını korumak ve web sitelerine giren ziyaretçilerin sayısını tespit etmek için kullandığı C dilinde birkaç Common Gateway Interface (CGI) programı yazmasıyla başlamıştır.
PHP yapısının önemli bir kısmını C, Java ve Perl gibi dillerden almış, kendisine has özelliklerle bu yapıyı pekiştirmiş ve kolay öğrenilebilen bir dildir.

PHP Nasıl Çalışır ?

PHP kodları sunucu tarafından derlenerek kullanıcıya HTML çıktısı olarak gösterilmektedir. Ancak kullanıcı tarafından PHP kodları görülemez; kullanıcıya, sunucu üzerinde derlenmek suretiyle HTML olarak aktarılır. Kısaca PHP uzantısına sahip bir dosya oluşturmanız halinde içerisine HTML, CSS, Javascript ve PHP kodları bulundurmaktasınız. Uygulama esnasında PHP motoru bu safhadaki bütün PHP kodlarını ayıklar. Sonrasında ayıklanan kodları çalıştırarak sonucu kod yazılımcısının istediği şekilde kullanıcıya gösterir.

PHP Nasıl Kullanılır ?

PHP yazabilmek için bazı modüllerin (Apache, MySQL, PhpMyAdmin) yüklenmesi gerekmektedir. Bu modülleri paket halinde içinde barındıran yazılımlardan faydalanabilirsiniz. XAMPP ve WAMP Server adlı programlar bu amaçla hazırlanmıştır ve pek çok geliştirici tarafından tercih edilir.

PHP kodları yazabilmek için ise kod editörlerini kullanmalısınız. Visual Studio Code, Notepad++, Sublime Text, Atom ve Brackets bu programlardan bazılarıdır. Daha büyük projeler için hızınızı artırıp size kolaylık sağlayacak IDE’leri de tercih edebilirsiniz. Bunlara en güzel örneklerden ikisi PHPStorm ve NetBeans’dir.

PHP Hangi Veritabanlarını Destekler?

PHP’nin en fazla üzerinde durulan ve en güçlü olan özelliklerinden bir tanesi de sahip olduğu gelişmiş ve geniş veri tabanı desteğidir. PHP MySQL, SQLite, PostGreSQL, SyBase, IBM-DB2, Oracle, Mongo, dBase vb. birçok popüler veri tabanını projelerinizde kullanabilmenize olanak verir.

Neden PHP’i Kullanmalısınız

PHP’nin neden harika bir programlama dili olduğunu gösteren diğer sebepler:

• Öğrenilmesi kolaydır — Fonksiyonlarına dair bol örnekli harika kılavuzlara sahip olduğundan kolaylıkla öğrenilebilir.
• Yaygın biçimde kullanılır — e-Ticaret siteleri, bloglar, sosyal medya vb. platformları oluşturmak için kullanılır. İstatistikler web sitelerin %79’unun PHP kullandığını göstermektedir!
• Düşük masraflıdır — Açık kaynaklıdır, yani ücretsiz olarak kullanılabilir.
• Büyük topluluğa sahiptir — Eğer herhangi bir sorunla karşılaşırsanız İnternet’te birçok PHP bloğu bulunduğundan kolaylıkla yardıma erişebilirsiniz.
• Veri tabanları ile entegre olabilir — PHP; MySQL, MSSQL, Oracle, Firebird, SQLite, PostgreSQL gibi birçok veri tabanı motoru ile çalışır.
• Çapraz Platform Desteği
• Yüksek Güvenlik
• Geniş Kütüphane Desteği
• Hata Yakalama ve Yönetme
• Performans
• Kolay Geliştirme ve Bakım…

PHP ile Neler Yapılabilir?

• Durağan olmayan ve tamamen dinamic (dinamik) bir yapıya sahip web siteleri yapılabilir.
• Her seviye web servisleri veya API’ler (Application Programing Interfaces) yazılabilir.
• Hemen hemen tüm ücretli veya tüm ücretsiz database’ lere (veri tabanlarına) bağlantı kurabilir.
• PHP-GTK (Gimp Tool Kit) eklentisini kullanarak masaüstü uygulamalar yapılabilir. (PHP-GTK ana dağıtımda yer almaz.)
• Mobil programlama içerisinde kullanılabilir.
• Sunucu üzerindeki hazır modüllerin haricinde ham ağ soketlerini açıp bu soketler üzerinden bütün protokollerle çalışabilir. Ayrıca bu protokoller aracılığı ile birçok iletişim işlemlerini kurabilir. (LDAP, SNMP, NNTP, IMAP, SMTP, POP3, HTTP, COM vs.)
• Diğer yazılım dilleri verilerini, yorumlayabilir ve oluşturabilir.
• Java nesneleri oluşturabilir ve bu nesneleri şeffaf biçimde PHP nesneleri olarak kullanabilir.
• Birçok kriptolama (şifreleme ve çözme) işlemlerini gerçekleştirebilir.
• Web tabanlı bot’lar (robotlar) yapılabilir.
• Client (istemci) için cookie’ler (çerezler) yazılabilir ve session(oturum) işlemleri yapılabilir.
• Client’e (istemciye), browser’a (tarayıcıya) ve zamana göre özel durumlar veya içerikler hazırlanabilir.
• Gelişmiş zamanlanmış işlemler yapılabilir.
• Değişkenler, fonksiyonlar, sınıflar veya nesneler üreterek her alana etki edilebilen işlemler yapılabilir.
• Yazılan kodlara karar yapıları eklenerek, şartlara göre değişen kod yapıları oluşturulabilir veya duruma uygun çalışan uygulamalar yapılabilir.
• Form işleme, değerlendirme, sayfa içerik kontrolleri ve raporlama işlemleri yapılabilir.
• Resim oluşturma, düzenleme veya dinamik olarak oluşan grafik işlemleri yapılabilir. Ayrıca ses veya video işleme programları da yapılabilir.
• XML (Extensible Markup Language), JSON (Javascript Object Notation), XSL (Extensible Style Language), PDF (Portable Document Format), RSS (Rich Site Summary) vs. gibi birçok farklı türdeki dosya verilerini okutulabilir ve oluşturulabilir.
• Devasa portal’lar, arama motorları, çok gelişmiş CMS (Content Management System) yazılımları, ileri düzey e-ticaret ve bayilik sistemleri, otomasyon sistemleri yazılımları, veri depolama sistem yazılımları, veri tabanı bağlantılı uygulamalar, web tabanlı e-mail uygulamaları, tarayıcı oyunları, medya, haber ve sosyal ağ sistemleri, anlık bilgi paylaşım sistemleri, forum sistemleri, test, soru ve cevap uygulamaları, anket ve istatistik sistemleri vs. yapılabilir.

Kısacası PHP ile web üzerinde hemen hemen her şeyi yapabiliriz. PHP’nin sunduğu ve sunabileceği bütün özellikleri ile neler yapabileceğini düşünmek, kelimelerle anlatabilmek ve sayfalara sığdırabilmek mümkün değil. PHP ile yapabilecekleriniz tamamen hayal gücünüze ve PHP bilginize bağlıdır. PHP kullanarak oldukça basit bir blog sitesinden tutup bir arama motoru kadar geniş kapsamlı çalışmaya kadar her şey hayata geçirilebilir.

Örneğin; PHP kullanarak sıfırdan bir WordPress, Twitter, Facebook veya online oyun geliştirip zaman içerisinde de bu projeleri geliştirmeye devam edebilirsiniz. Zaten PHP’nin yoğun olarak tercih edilme ve kullanılma nedenleri arasında kullanıcılara sunduğu esneklik yer alır.

Bu yüzden “PHP ile neler yapılabilir?” diye sorulduğunda aslında yapılabileceklerin hiçbir sınırı bulunmuyor. PHP günümüzde web tabanlı tüm kodlama dilleri arasında en çok tercih edilen dildir. Nedenleri ise; kararlılığı, güvenliliği, hızı, performansı, gücü, esnekliği, kullanım kolaylığı ve sayılamayacak kadar çok olan marifetleridir.

Sizin PHP programlama dili ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?