Yazar: S.CALP

PHP Nedir?

Posted on by S.CALP

PHP Nedir ?

PHP (Hypertext Preprocessor, eskiden Personal Home Page) dinamik web siteleri geliştirebilmek için tasarlanmış, HTML kodları içerisine rahatlıkla yerleştirilebilen, sunucu tarafında çalışan ve çok geniş kullanım alanına sahip, açık kaynak kodlu bir betik dilidir.

PHP, 1994 yılında Rasmus Lerdorf‘ un kişisel ana sayfasını korumak ve web sitelerine giren ziyaretçilerin sayısını tespit etmek için kullandığı C dilinde birkaç Common Gateway Interface (CGI) programı yazmasıyla başlamıştır.
PHP yapısının önemli bir kısmını C, Java ve Perl gibi dillerden almış, kendisine has özelliklerle bu yapıyı pekiştirmiş ve kolay öğrenilebilen bir dildir.

PHP Nasıl Çalışır ?

PHP kodları sunucu tarafından derlenerek kullanıcıya HTML çıktısı olarak gösterilmektedir. Ancak kullanıcı tarafından PHP kodları görülemez; kullanıcıya, sunucu üzerinde derlenmek suretiyle HTML olarak aktarılır. Kısaca PHP uzantısına sahip bir dosya oluşturmanız halinde içerisine HTML, CSS, Javascript ve PHP kodları bulundurmaktasınız. Uygulama esnasında PHP motoru bu safhadaki bütün PHP kodlarını ayıklar. Sonrasında ayıklanan kodları çalıştırarak sonucu kod yazılımcısının istediği şekilde kullanıcıya gösterir.

PHP Nasıl Kullanılır ?

PHP yazabilmek için bazı modüllerin (Apache, MySQL, PhpMyAdmin) yüklenmesi gerekmektedir. Bu modülleri paket halinde içinde barındıran yazılımlardan faydalanabilirsiniz. XAMPP ve WAMP Server adlı programlar bu amaçla hazırlanmıştır ve pek çok geliştirici tarafından tercih edilir.

PHP kodları yazabilmek için ise kod editörlerini kullanmalısınız. Visual Studio Code, Notepad++, Sublime Text, Atom ve Brackets bu programlardan bazılarıdır. Daha büyük projeler için hızınızı artırıp size kolaylık sağlayacak IDE’leri de tercih edebilirsiniz. Bunlara en güzel örneklerden ikisi PHPStorm ve NetBeans’dir.

PHP Hangi Veritabanlarını Destekler?

PHP’nin en fazla üzerinde durulan ve en güçlü olan özelliklerinden bir tanesi de sahip olduğu gelişmiş ve geniş veri tabanı desteğidir. PHP MySQL, SQLite, PostGreSQL, SyBase, IBM-DB2, Oracle, Mongo, dBase vb. birçok popüler veri tabanını projelerinizde kullanabilmenize olanak verir.

Neden PHP’i Kullanmalısınız

PHP’nin neden harika bir programlama dili olduğunu gösteren diğer sebepler:

  • Öğrenilmesi kolaydır — Fonksiyonlarına dair bol örnekli harika kılavuzlara sahip olduğundan kolaylıkla öğrenilebilir.
  • Yaygın biçimde kullanılır — e-Ticaret siteleri, bloglar, sosyal medya vb. platformları oluşturmak için kullanılır. İstatistikler web sitelerin %79’unun PHP kullandığını göstermektedir!
  • Düşük masraflıdır — Açık kaynaklıdır, yani ücretsiz olarak kullanılabilir.
  • Büyük topluluğa sahiptir — Eğer herhangi bir sorunla karşılaşırsanız İnternet’te birçok PHP bloğu bulunduğundan kolaylıkla yardıma erişebilirsiniz.
  • Veri tabanları ile entegre olabilir — PHP; MySQL, MSSQL, Oracle, Firebird, SQLite, PostgreSQL gibi birçok veri tabanı motoru ile çalışır.
  • Çapraz Platform Desteği
  • Yüksek Güvenlik
  • Geniş Kütüphane Desteği
  • Hata Yakalama ve Yönetme
  • Performans
  • Kolay Geliştirme ve Bakım…

PHP ile Neler Yapılabilir?

  • Durağan olmayan ve tamamen dinamic (dinamik) bir yapıya sahip web siteleri yapılabilir.
  • Her seviye web servisleri veya API’ler (Application Programing Interfaces) yazılabilir.
  • Hemen hemen tüm ücretli veya tüm ücretsiz database’ lere (veri tabanlarına) bağlantı kurabilir.
  • PHP-GTK (Gimp Tool Kit) eklentisini kullanarak masaüstü uygulamalar yapılabilir. (PHP-GTK ana dağıtımda yer almaz.)
  • Mobil programlama içerisinde kullanılabilir.
  • Sunucu üzerindeki hazır modüllerin haricinde ham ağ soketlerini açıp bu soketler üzerinden bütün protokollerle çalışabilir. Ayrıca bu protokoller aracılığı ile birçok iletişim işlemlerini kurabilir. (LDAP, SNMP, NNTP, IMAP, SMTP, POP3, HTTP, COM vs.)
  • Diğer yazılım dilleri verilerini, yorumlayabilir ve oluşturabilir.
  • Java nesneleri oluşturabilir ve bu nesneleri şeffaf biçimde PHP nesneleri olarak kullanabilir.
  • Birçok kriptolama (şifreleme ve çözme) işlemlerini gerçekleştirebilir.
  • Web tabanlı bot’lar (robotlar) yapılabilir.
  • Client (istemci) için cookie’ler (çerezler) yazılabilir ve session(oturum) işlemleri yapılabilir.
  • Client’e (istemciye), browser’a (tarayıcıya) ve zamana göre özel durumlar veya içerikler hazırlanabilir.
  • Gelişmiş zamanlanmış işlemler yapılabilir.
  • Değişkenler, fonksiyonlar, sınıflar veya nesneler üreterek her alana etki edilebilen işlemler yapılabilir.
  • Yazılan kodlara karar yapıları eklenerek, şartlara göre değişen kod yapıları oluşturulabilir veya duruma uygun çalışan uygulamalar yapılabilir.
  • Form işleme, değerlendirme, sayfa içerik kontrolleri ve raporlama işlemleri yapılabilir.
  • Resim oluşturma, düzenleme veya dinamik olarak oluşan grafik işlemleri yapılabilir. Ayrıca ses veya video işleme programları da yapılabilir.
  • XML (Extensible Markup Language), JSON (Javascript Object Notation), XSL (Extensible Style Language), PDF (Portable Document Format), RSS (Rich Site Summary) vs. gibi birçok farklı türdeki dosya verilerini okutulabilir ve oluşturulabilir.
  • Devasa portal’lar, arama motorları, çok gelişmiş CMS (Content Management System) yazılımları, ileri düzey e-ticaret ve bayilik sistemleri, otomasyon sistemleri yazılımları, veri depolama sistem yazılımları, veri tabanı bağlantılı uygulamalar, web tabanlı e-mail uygulamaları, tarayıcı oyunları, medya, haber ve sosyal ağ sistemleri, anlık bilgi paylaşım sistemleri, forum sistemleri, test, soru ve cevap uygulamaları, anket ve istatistik sistemleri vs. yapılabilir.

Kısacası PHP ile web üzerinde hemen hemen her şeyi yapabiliriz. PHP’nin sunduğu ve sunabileceği bütün özellikleri ile neler yapabileceğini düşünmek, kelimelerle anlatabilmek ve sayfalara sığdırabilmek mümkün değil. PHP ile yapabilecekleriniz tamamen hayal gücünüze ve PHP bilginize bağlıdır. PHP kullanarak oldukça basit bir blog sitesinden tutup bir arama motoru kadar geniş kapsamlı çalışmaya kadar her şey hayata geçirilebilir.

Örneğin; PHP kullanarak sıfırdan bir WordPress, Twitter, Facebook veya online oyun geliştirip zaman içerisinde de bu projeleri geliştirmeye devam edebilirsiniz. Zaten PHP’nin yoğun olarak tercih edilme ve kullanılma nedenleri arasında kullanıcılara sunduğu esneklik yer alır.

Bu yüzden “PHP ile neler yapılabilir?” diye sorulduğunda aslında yapılabileceklerin hiçbir sınırı bulunmuyor. PHP günümüzde web tabanlı tüm kodlama dilleri arasında en çok tercih edilen dildir. Nedenleri ise; kararlılığı, güvenliliği, hızı, performansı, gücü, esnekliği, kullanım kolaylığı ve sayılamayacak kadar çok olan marifetleridir.

Sizin PHP programlama dili ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?

HTML’in Tarihçesi

Posted on by S.CALP

1980 yılında CERN’de (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) görevli olan Tim Berners – Lee, tüm CERN araştırmacılarının bilgilerini ve dokümanlarını birbirleri ile kolaylıkla paylaşabilecekleri iyi bir sistem olması gerektiğine inanıyordu.Prototip olarak ilk önce Enquire isimli sistemi önerdi.

1989 yılına gelindiğinde Tim Berners – Lee internet tabanlı sistemin ilk temellerini attı. 1990 yılında ise HTML (Hyper Text Markup Language) adlı bilgisayar metin dilini bulup geliştirmesinden sonra World Wide Web sistemini kurmuştu.

1991 yılına gelindiğinde Tim HTML’ i oluşturan 18 tagı yayınladı.

Kimi kaynaklara göre HTML’in çıkışı bu tarih (29 Ekim 1991) kabul edilmektedir.

1992 yılında artık web üzerinden doküman paylaşmak yaygınlaşmaya başlamıştı. Dünya üzerinde yaklaşık 50 adet web server (sunucu) çalışmaktaydı. Bununla birlikte Web üzerinden tartışma platformları da oluşturulmaya başlandı. WWW-talk mail listesi de bunlardan biriydi. Asıl olarak 1991’in son aylarında kurulsa da 1992 yılında birçok akademisyen ve bilgisayar araştırmacısının fikir alışverişi ve tartışma için kullandığı bir platform olarak popüler oldu. Dave Raggett da bu mail listesini kullananlardan biriydi.

HTML 1.0

Dave 1992’de Tim’i ziyaret etti ve HTML üzerinde çalışmaya başladılar. HTML belli oranla web ortamında paylaşım için işi görse de hala bir çok eksiği vardı. Birlikte tüm yazılı basındaki örneklere bakarak (gazete, dergi vs.) HTML’ i bu türlerdeki metinlere uygun hale getirmek için geliştirmeler yaptılar ve sonunda 1993 yılında HTML version 1.0 yayınlandı.

HTML’ in ilk sürümü olan 1.0, bugün kullanılan HTML’ den çok farklıydı; çok daha basit ve sınırlayıcıydı (HTML 1.0 sadece 22 etiketten oluşmaktaydı). İnternetin popülerliği artmaya başlasa da yine de çok az insan webde geliştirme (html’ den site sayfası) yapabiliyordu.

Aynı yılda Ulusal Süper Hesaplama Uygulamaları Merkezinde (National Center for Supercomputing Applications yada kısaltması NCSA) çalışan Marc Andreessen, Mosaic adlı bir tarayıcı geliştirdi. Bundan bir yıl sonra Mosaic browser yerini yine aynı kişi tarafından geliştirilen ve birçok kişinin bildiği Netscape Navigator’ a bırakacaktı.

1994 yılına geldiğimizde Netscape Navigator piyasaya sürüldü. Bu yazılım, HTML sayfalarını internet üzerinden alma ve sayfaları kullanıcılara grafik biçiminde sunma yeteneğine sahipti. Bu web tarayıcısı, World Wide Web’ in dönüm noktalarından biri olmuştu. Netscape, dünya çapındaki web kullanıcılarının % 90’ından fazlası tarafından kullanılmaya başlanmış ve internetin popülerliği hızla artmaya başlamıştı. Netscape’in bu başarısı diğer şirketleri de harekete geçirdi. Microsoft kendi web tarayıcısı olan Internet Explorer’ ı yayınladı.

HTML 2.0

1995 yılında Web popülerlik kazanmaya başlamıştı ve HTML 2.0 piyasaya sürüldü. HTML 2.0, birkaç yeni özellik dışında HTML 1.0’dan pek de farklı değildi.

HTML 3.0

Aynı yıl içinde HTML geliştirme görevini üstlenen World Wide Web Konsorsüyum’ u (W3C), HTML 3.0’da bir standardizasyon yaratmaya çalıştı ancak neyin dahil edilmesi gerektiği konusundaki tartışma konusu, taslak aşamasının ötesine geçemediği için çok fazla başarı elde edemedi.

HTML 3.2

1997 yılının Ocak ayında bir fikir birliği sürümü olan HTML 3.2 yayınlandı. Bu, önceki sürümler ile uyumluluğu korurken, tablolar ve resimlerin etrafında akan metinler gibi resmi özellikler eklendi. HTML’in bu sürümü resmi standart oldu ve tüm browserlar bu sürümle gelen özellikleri kendi uygulamalarına eklediler

HTML 4.0

97 yılının sonunda HTML 4.0 W3C tarafından önerildi. Bu sürümde yeni gelen özellikler HTML’de büyük bir evrimin yaşanmasına sebeb olacaktı. Bu versiyondan öncekilerde getirilen yeni özelliklerin çoğu, eski etiketler üzerinde yapılan bir dizi süsleme yada yamaydı. En büyük değişiklik stillendirmenin html den ayrılması oldu. Artık stil işlemlerini HTML dışında yapıp buraya referans olarak gösterilebiliniyordu. Bunun dışında bu versiyonla birlikte komut dosyaları, gömülü nesneler, çerçeveler, daha karmaşık tablolar, daha karmaşık formlar için yeni etiketler yaratıldı. HTML 4.0 1998 yılında resmi standart oldu. Yayınlandıktan sonra bazı küçük noktalarda revize edildi ve 4.01 olarak son halini aldı.

XHTML 1.0

2000 li yıllara gelmeye başladığımızda internetin yaygınlaşmasıyla birlikte birçok website yaratılmaya başlandı. Bu durum birçok yeni özelliğe ihtiyaç duyulmasına sebeb oldu. World Wide Web Konsorsüyum (W3C) XHTML 1.0’ın özelliklerini bir öneri olarak yayınladı. X Genişletilebilir anlamına gelmekte olup XML (Genişletilebilir İşaretleme Dili) ile uyum sağlamasını temel alan bir versiyon olması planlandı. XHTML 1.0 ve HTML 4.01 ortak standart olarak kabul edildi.

HTML 5

İnternetin hayatımıza iyice girmesi ile mevcut versiyon olan XHTML 1.0 ve HTML 4.01 de sıkıntılar görülmeye başlandı. İnsanların daha yaratıcı websiteler yapma isteğine mevcut sürümler yetersiz kalmaya başlamıştı. 2004 yılı Haziran ayında WHATWG (Web Hypertext Application Technology Working Group veya Web Köprü Metni Uygulama Teknolojisi Çalışma Grubu) adında bir çalışma grubu kuruldu. WHATWG, Apple, Mozilla Vakfı ve Opera Yazılımcılarından oluışan kişiler tarafından oluşmuş bir gruptu. Temmuz 2004’te Web Uygulamaları 1.0 adı altında çalışmaya başladılar. 3 yıldan uzun bir çalışma sonunda son hali W3C ye gönderildi. Ocak 2008’de, W3C HTML5’i çalışan bir taslak olarak yayınlandı.

Bu şekilde CERN’ de bilgi paylaşımını kolaylaştırma amacı doğrultusunda ortaya çıkan HTML, günümüzde hayatımızın vazgeçilmezi olan internetin başlıca temelini oluşturmuş oldu.

HTML Nedir?

Posted on by S.CALP

HTML (Hyper Text Markup Language) Nedir?

HTML, bir web sayfasının yapısını oluşturan kod parçacıklardır. HTML ile kullanıcıların isteklerine göre cevap verebilen bir program yazılamaz. Bu nedenle bir programlama dili olarak tanımlanamaz. HTML yazı, görüntü, video gibi farklı verileri birbirine bağlamaya yarar ve web sayfalarının düzgün görünmesini sağlayan kuralları belirler. HTML kodlarını web tarayıcıları okur, yorumlar ve görsel hale dönüştürerek kullanıcıya sunar.

HTML’in Yapısı

HTML küçüktür ve büyüktür işaretleri arasına yazılan kod satırlarından oluşur. Bu kod satırları kendi içinde tag (etiket) ismi verilen çeşitli elemanlardan oluşur. Web sayfalarının içeriğini oluşturan listeler, tablolar, paragraflar, başlıklar ve linkler oluşturmaya yarayan HTML etiketleri, World Wide Web Konsorsiyumu (W3C) tarafından geliştirilmiştir.

HTML Artıları ve Eksileri

HTML Artıları

  • Tüm internet tarayıcılarında çalışabilme,
  • Kolay öğrenebilme,
  • Açık kaynak koduna sahip olma,
  • Tamamen ücretsiz olma,
  • Çok sayıda ve birçok dilde yeterli kaynağa sahip olma,
  • World Wide Web Consortium (W3C) gibi resmî web standartları tarafından denetlenebilme,
  • İstikrarlı ve düzgün biçimleme sunma,
  • Node.js ve PHP gibi .NET gibi birçok diller ile uyum içinde çalışabilme,
  • HTML ile web sayfası hazırlamak isteyenlerin bilgisayarlarına ekstra program yüklemelerine gerek yoktur. HTML sayfası oluşturmak için not defteri uygulaması yeterli olacaktır.

HTML Eksileri

  • Bazı tarayıcılar HTML kod sistemine eklenen yeni özellikleri tanımakta yavaş kalabilir.
  • HTML, kullanıcıya mantık ekleyebilme imkânı vermez. Bu nedenle aynı ögelere (footer ve başlıklar gibi) sahip olunsa dahi fark etmeksizin tüm web siteleri ayrı ayrı oluşturulur.
  • Sıklıkla statik durumdaki web sayfaları için kullanıldığından, dinamik işlemleri gerçekleştirmek için PHP, CSS ya da JavaScript gibi ayrı bir backend dili kullanılması gerekir.